COMMENTS ON ERIC HOFFER'S BOOK "ABSOLUTE BELIEVERS" (PART 1) ERIC HOFFER’İN KESİN İNANÇLILAR ADLI KİTABI ÜZERİNE YORUMLAR. (1-BÖLÜM)

Eric Hoffer’in kitabını ilk kez okuduğumda eserinden bu kadar çok etkileneceğimi beklemiyordum. Üstelik bu kişinin Liman işçisi olarak çalıştığını, hiçbir akademik geçmişi olmadığını öğrendiğimde kitabı ve söyledikleri daha ilginç hale geldi.  Bu yazımda, toplumu yönlendiren hareketlerin kendine güç verecek kaynakların başında yer alan bireyleri seçerken izledikleri yolu izah etmeye çalışacağım. Ve tabiki konunun öznesi olan bireyin, hareket olan sadakatinin kökleri üzerine tespitler yapmaya çalışacağım.

Topluma uyamayan, kabul görmeyen kişilerde, ki bu uymama noktası üzerine çok farklı anlamlar yükleyebiliriz.  Buradan anlaşılan topluma uymayan kişilerin meczup olduğu kanısı oluşmamalı kanımca. Kitap da bahsi geçen topluma uymayan kişilerin atılımcılık ruhunun esasında öz kimliklerinde var olmadığını, onları bu ivmeye iten şeyin mensubu olduğu hareketin kendisine biçtiği öznenin kudreti olduğunu düşünüyorum. Bu uyumsuz görünen kişilerin kapasitelerinin bir anda artmasının tek nedeni esasında aidiyet duygusunun getirdiği gizemli güçtür.

Kendi benlikleri nedeniyle topluma uyamayan bu kişiler, zayıflıklarını Nazizm, Faşizm ve Komünizm gibi hareketlerde erittiler. Bu kişileri beceriksiz, işe yaramayan kişiler olarak görmek hatalı olacaktır. Pekâlâ içlerinde yaratıcı güce sahip olanlar da vardır. Bu kişiler ruhlarını yeni mevcudiyetleriyle pekiştirdikleri gibi ezikliklerini diğer gruplar ve kişiler üzerinde yıkıcı olarak da gösterebilirler. Örneğin Robert Oppenheimer, esasında yaratıcı gücünü Atom Bombasını insanlığa hediye ederek göstermiştir. Her ne kadar sonradan hidrojen bombasının üretimini engellemekle ve devletin çıkarlarını gözetmemiş olmakla suçlansa da bu onun yıkıcı özelliğini ortadan kaldırmamıştır. Şimdi gençlerin bu kişilerin sinemadaki görüntülerine hayran olmasına da şaşırmamak gerekiyor. Gençler, hangi dönemde olursa olsun, bu gibi kişilere imrenme, onları taklit etme gibi hezeyanlara girebilirler. Gençler, ergenlikten yetişkinliğe geçerken hayatında mucizeler aramaktadır. Sosyal medyada kabul edilebilir ve onaylanabilir olmak için taklitçilik eylemlerini dozunu artıran birçok genç insanla karşılaşıyoruz.  Bundan 60 yıl önce Amerikalı ressam, film yapımcısı ve yayıncı Andy Warhol “Herkes bir gün on beş dakikalığına ünlü olacaktır." sözü aklımdan çıkmıyor. Bu yüzyılda herkes birer sosyal medya uzmanı olup çıktı bile… Artık milyon dolar verip TV kanalı açmanıza gerek kalmıyor. Bunu pekâlâ çok ucuz materyallerle sağlanabiliyorsunuz. Her içerik üreticisi kendi asli kimliklerini bir tarafa koyup başka biri olmakta zorlanmıyor. Başkası olma becerisi gösteren bu yeni kimlik, potansiyel yıkıcılığını bir kitle hareketine dahil olmadan yapma şansına sahip olabiliyor. Bu durum çok tehlikeli ve kontrolü zor bir durumun oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Bu kişiler için gerçeklik algısı kendi ihtiyaç ve hedeflerine göre değişebilmekte ve bu değişimde birbirinden zıt olsa da meşruluk kazanabilmektedir. İnsan eliyle yapay zekanın coşturularak, tanrısal yetiye sahip anlamlar katılarak önümüze sorunsuz bir güçmüş gibi gösterilmesi kabul edilir değildir. Geçmişte nasıl tarımsal bir toplumdan sanayileşmeye döndük ve bu dönüşlerde benlik ve kimlik tanımı radikalleştiyse şimdi de yapay zekanın karşısında yeni ittifaklar oluşacaktır.

Bugün şehirlerin kurbanı olan insanların, bunun farkında olmadığı ve nicedir kendilerinden çok şey alıp götüren bozulmanın esiri olduklarını görüyoruz. Geçmişte şehirler insanlığın var olması ve gelişme nedeniyken, bugün onu yok eden bir virüs gibidir. Tarihin ona verdiği misyon tersine dönmüş, şehirleri yaşanabilir olmaktan çıkarmıştır. Şehir ölünce medeniyetlerin kutsiyeti de ortadan kalkmıştır.

 Peki bu kaostan çıkmak için bir lidere ihtiyaç var mıdır?  Doğrusunu söylemek gerekirse bu sorunun cevabı, içinde bulunulan coğrafyaya ve kültüre, geçmiş benliğinize bağlı olarak değişebiliyor. Batı da lider kültü anlamını yitirmişken, doğu da liderin varlığı kaçınılmazdır.  Bana kalırsa bugünlerde Batı’da kendine özellikli, aykırı bir lider arıyor. Ancak uzun yıllardır bu alışkanlıklarını yitirdikleri için lider arama kültünün faşizme evrilmesinden korkuyorlar. Toplumun kendi kendini yönetme becerisinin Eric HofFer’in söylediğinin tersine mümkün olmadığını düşünüyorum. Kişiler sonucundan yargılanacakları görevleri seçme eğilimi göstermedikleri gibi sorumluluğu başkasına atma eğilimleri de kendini çok net belli eder. Bu yüzden kitle hareketlerine katılanlar kendi kimliklerini bu hareketin koşulları içinde eriteceğinden, kendilerinde getireceği muhteşem dönüşüme teslim olacaktır. Başarı ve başarısızlığın nedenlerini dış etkenlere bağlama eğilimi çok yüksektir. Bu nedenle, iyi bir dünyada yaşadığını düşünenler bu dünyayı aynen korumak, hayal kırıklığına uğramış kişilerse bu dünyayı temelden değiştirmek isterler.1945 yılında Japonya'nın Hiroşima kentine atom bombası atan B-29 uçağının komutanı ve pilotu Paul Tibbets, bombayı bırakırken sorumluluğu kendisine bu emri verenlere atması hiç şüphesiz çok zor olmamıştır.

Gelişmişlik ve yeni güçlü ve sağlıklı bir medeniyetin varlığı bilinci yüksek, kendi öz yetisi kuvvetli, kişisel gelişimini ahlaki ve akli olarak yaratan bireylerin varlığıyla mümkündür. Kişinin ferdi gelişmesine imkân vermeyen bir toplum, hiç şüphesiz kişilerin bu tatmin duygularını milliyetçilik, dini ve sol çabalarla süsleme eğilimi gösterecektir. Topluma kendi değiştirme çabalarını ferdileşme üzerinde göstermek ilk yapılması gereken eylemlerdendir. Halka kendini tarif etme becerisi ve heyecanı verildiği takdirde toplumun gelişmesi kaçınılmaz olacaktır. Tüm dini, hareketler esasında doğduğu zaman, güçlü, adil ve dengeli bir dönüşümü mümkün kılmıştır. Öyle ki orta çağın karanlık Avrupa’sı uygarlaşma ve modernleşme etkisini Hristiyanlık dini ile kazanmıştır.

Keza milliyetçilik kendi içinde muazzam bir devrimci gelişmeyi tetiklemiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu da milliyetçilik temeli üzerinde şekillenmiştir. Ulusların bağımsızlık mücadelelerinde ilerici cesur tavırlar vardır. Milliyetçilik bu yüzyılda kitlelerin heyecanının en güçlü ve yoğun kaynağıdır. Ulusal bir heyecan ancak ulusların yükselişini sağlayabilir. Oysa milliyetçi duyguları korku ile sindirilmiş toplumlar içinde bulunduğu durumdan kurtulmak için mücadele vermezler. Denge oluşturdukları bu yapı aslında ciddi anlamda dengesiz bir halkın varlığına işarettir. Büyük değişiklik yapmak istiyorsanız, mevcut sosyal düzenin değişmemesi fikrinden uzaklaşmak ve büyük güce sahip olduğunuzu düşünmeniz gerekmektedir. Bu nedenle ülkemizde savunma sanayinde yapılan her çalışma, uzay yolculuğu ve yeni dünya da stratejik hedefler kendi içinde büyük değişimlerin habercisidir. Bireyin entelektüel bilgiye sahip olması, bilimsel metotlara olan tepkisi ancak inanç aracılığıyla devam ettirilir.   

Özgürlüğü için mücadele konusunda muhafazakârlar olan toplumlar geleceği yaratamazlar. Değişikliğe razı değildirler. Bu nedenle Türkiye Sol’u ve liberalleri de günümüz şartlarında muhafazakâr yapıdadırlar. Büyük değişiklikler ve atılımlar güçlü bir öğretiye, güçlü bir öndere    yenilmez güç kaynağına sahip olan toplumlar esasında bir bakıma giriştikleri büyük hamlenin başarılmasında karşılaşılacak güçlüklerden habersiz olmaları gerekir.  Ancak unutulmamalı ki, kişisel çıkarları tatmin etmedikçe siyasi hareketlerde uzun süre yaşayamazlar.

Bir hareket ne kadar çok makam yaratır ve mevki dağıtırsa o kadar daha düşük nitelikteki kişileri kendine çeker ve sonunda bu siyasi askıntılar başarılı bir partiyi öylesine sararlar ki, başlangıçtaki hareket, artık ilk idealistler tarafından tanınmayacak hale gelir ki, artık siyasi hareketin amacı kaybolur. Ürkütücü olan bireyin kendine olan inancı ne kadar zayıfsa, ait olarak benlik kazandığı siyası veya sosyal hareket o kadar güçlü olur. Mağdur olanlar kendilerine yardım edenlere değil, umut aşılayanlara âşık olur.

Mehmet AK

COMMENTS ON ERIC HOFFER'S BOOK "ABSOLUTE BELIEVERS" (PART 1)

When I read Eric Hoffer's book for the first time, I did not expect to be so impressed by his work. Moreover, when I learnt that this person worked as a docker and had no academic background, his book and what he said became more interesting.  In this article, I will try to explain the path followed by the movements that direct the society while choosing the individuals who are at the top of the sources that will give them power. And of course, I will try to make determinations on the roots of the loyalty of the individual, the subject of the subject, to the movement.

We can attribute very different meanings to people who do not fit into the society, who are not accepted, which we can attribute very different meanings to this point of non-compliance.  In my opinion, it should not be thought that people who do not conform to the society should be thought to be madmen. I think that the spirit of assertiveness of the people who do not fit into the society mentioned in the book does not actually exist in their own identities, and that what pushes them to this momentum is the power of the subject that the movement they belong to assigns to them. The only reason why the capacities of these seemingly incompatible people suddenly increase is the mysterious power brought by the sense of belonging.

These people, who could not fit into society because of their own ego, melted their weaknesses in movements such as Nazism, Fascism and Communism. It would be a mistake to see these people as incompetent and useless. There are, of course, those who possess creative power. They can reinforce their spirit with their new existence, but they can also show their losers by being destructive to other groups and individuals. Robert Oppenheimer, for example, actually showed his creative power by gifting humanity the atomic bomb. Although he was later accused of preventing the production of the hydrogen bomb and of not looking after the interests of the state, this did not eliminate his destructive characteristic. It is not surprising that young people now admire the images of these people in the cinema. Young people, no matter what period they are in, may have delusions of envying and imitating such people. Young people are looking for miracles in their lives as they transition from adolescence to adulthood. We encounter many young people who increase the dose of imitation in order to be acceptable and approvable on social media.  Sixty years ago, the American painter, filmmaker and broadcaster Andy Warhol said, "Everyone will be famous for fifteen minutes one day." I can't forget his words. In this century, everyone has already become a social media expert... You no longer need to spend millions of dollars to open a TV channel. You can achieve this with very cheap materials. Every content producer has no difficulty in putting their original identities aside and becoming someone else. This new identity, which is capable of being someone else, can have the chance to carry out its potential subversion without being involved in a mass movement. This situation paves the way for a very dangerous and difficult to control situation. For these people, the perception of reality can change according to their own needs and goals, and this change can gain legitimacy even if it is contrary to each other. It is unacceptable that artificial intelligence is exhilarated by human hands and presented to us as an unproblematic power by adding meanings with divine ability. Just as we turned from an agricultural society to industrialisation in the past and the definition of self and identity radicalised in these turns, new alliances will be formed against artificial intelligence.

Today, we see that people who are victims of cities are not aware of this and are captives of the degradation that has been taking away so much from them for so long. While in the past cities were the reason for the existence and development of humanity, today they are like a virus that destroys it. The mission given to it by history has been reversed and cities have ceased to be habitable. When the city dies, the sanctity of civilisations also disappears.

So, is there a need for a leader to get out of this chaos?  To tell the truth, the answer to this question may vary depending on the geography and culture you are in and your past self. While the cult of the leader has lost its meaning in the West, the existence of a leader is inevitable in the East.  In my opinion, nowadays the West is looking for a specialised, contrary leader. However, since they have lost this habit for many years, they are afraid that the cult of looking for a leader will evolve into fascism. Contrary to Eric Hoffer's assertion, I believe that self-government is not possible in society. Individuals do not tend to choose tasks for which they will be judged, nor do they tend to pass the buck to others. This is why those who participate in mass movements will surrender to the marvellous transformation they will bring about in themselves, as they will dissolve their own identity in the conditions of this movement. The tendency to attribute the causes of success and failure to external factors is very high. For this reason, those who think they live in a good world want to preserve it, while those who are disappointed want to fundamentally change it.Paul Tibbets, the commander and pilot of the B-29 aircraft that dropped the atomic bomb on Hiroshima, Japan in 1945, undoubtedly did not find it too difficult to blame those who gave him the order for dropping the bomb.

Development and the existence of a new, strong and healthy civilisation is only possible through the existence of individuals with a high level of consciousness, strong self-competence and the ability to develop themselves morally and intellectually. A society that does not allow the individual to develop individually will undoubtedly show a tendency to embellish these feelings of satisfaction with nationalism, religious and leftist endeavours. One of the first actions to be taken is to show the society its efforts to change itself through individualisation. If the people are given the ability and excitement to define themselves, the development of society will be inevitable. All religions, when born on the basis of movements, have made possible a powerful, just and balanced transformation. So much so that the dark Europe of the Middle Ages gained the effect of civilisation and modernisation through the Christian religion.

Likewise, nationalism has triggered a tremendous revolutionary development in itself. The foundation of the Republic of Turkey was also shaped on the basis of nationalism. There are progressive and courageous attitudes in the independence struggles of nations. Nationalism is the most powerful and intense source of the excitement of the masses in this century. A national excitement can only ensure the rise of nations. However, societies whose nationalist feelings are suppressed by fear do not struggle to get rid of the situation they are in.

This structure, which they think of as a balance, actually indicates the existence of a seriously unbalanced people. If you want to make big changes, you need to move away from the idea that the existing social order should not change and think that you have great power. For this reason, every work done in the defence industry in our country, space travel and strategic goals in the new world are harbingers of great changes in themselves. The individual's possession of intellectual knowledge and his response to scientific methods can only be sustained through faith.  

Societies that are conservative in their struggle for freedom cannot create the future. They are not willing to change. For this reason, the Turkish Left and liberals are also conservative in today's conditions. Societies that have a strong doctrine, a strong leader and an invincible source of power for great changes and breakthroughs must be unaware of the difficulties to be encountered in the success of the great move they have undertaken.  It must be remembered, however, that political movements cannot survive for long unless they satisfy self-interest: the more offices a movement creates and positions it distributes, the more it attracts people of lesser quality, and eventually these political hangers-on will so infest a successful party that the original movement will no longer be recognised by the original idealists, and the purpose of the political movement will be lost. The frightening thing is that the weaker the individual's self-belief, the stronger the political or social movement to which he or she belongs. The victimised fall in love not with those who help them, but with those who instil hope.

Mehmet AK