SPORDA ŞİDDET VE ŞİDDETİN ÖNLENMESİ ---VIOLENCE AND PREVENTION OF VIOLENCE IN SPORT

Hannah Arendt’in Şiddet ve Şiddetin Kaynağı Üzerine adlı eserinde, şiddetin öyle kolay kolay ortadan kaldırılamayacağı açıkça ifade edilmiştir. Âdemoğlu dünyaya geldiği andan itibaren, çevresini tanır, tanıdıkça şiddetin gücünün farkına varır. Hepimizin doğasında var olan şiddet, günümüzde sosyal platformlar ve bunun sağladığı enformasyonla, oyunlarla, internetle, filmlerle…vb. birçok etkin kanalla şiddetin aslında ne kadar çok işe yaradığını göstermesi ve onu meşrulaştırması bakımından önemli bir rol üstlenir.   Masumiyet görüntüsü verenler en az masum olanlardır. Şiddetin nedenini açıklarken ve sonuçlarını gösterirken onu cazip kılan, adaletin bu sayede tesis edileceği fikrini uyandıran her davranış, şiddete en çok sebebiyet veren ve ona gerekli zemini hazırlayandır.

Şiddeti doğuran nedenleri ortadan kaldırmak – ki bugüne kadar insanoğlu olumlu bir sonuç alamadı- ya da onu ehlileştirerek – kısmen bunu yapmak daha kolay ve etkili- kontrol edilebilir bir noktaya getirmek bizlere ciddi fayda sağlayacaktır.

Sohbetimizin asli konusunu oluşturan sporda şiddet konusu özellikle kendi ülkemizde ziyadesiyle yaşadığımız gündem konularından birini oluşturuyor. Futbol federasyonunun olaylar karşısında çözümsüz kalması, kaosun son bulması için gerekli iradede etkin olamaması gibi birçok sorunun artık tahammül edilemez noktaya geldiğini basın mensubu, spor yorumcuları  tarafından ifade edilmektedir.

Yaşanan bu sorunlar sadece bizim ülkemize münhasır bir sorun niteliğinde değildir. Ancak sporda şiddet vakalarında kendi ölçeklerinde net çözüm bulan ülkeler olmuştur. Hiç şüphesiz günümüz koşullarında bu sorunu çözmek için çok fazla yararlanabileceğimiz materyaller ve koşullar mevcut.  Yargıtay Cumhuriyet Savcısı İrfan Saz’ın bir yazısında “Sporda şiddetin kaynağını iyi takım kötü sonuç çelişkisinden kaynaklandığı ifade etmiştir. Bireyin kimlik tanımında takım sembollerinin yeri arttıkça bu çelişki büyüyecektir. Çelişkinin büyümesi baskıyı arttıracağından birey, bu çelişkiyi çözebilmek için uygun yükleme kaynaklarına yönelecektir” demiştir. Bu görüş aklıma Eric Hoffer’in Kitle hareketlerini anlatan Kesin İnançlılar adlı kitabını getirdi. Toplumda kendini ifade etme becerisi bulamayan, kaba tabiri ile kendini ezik, silik ve yitik görenler bu anlamsızlığına radikal şiddet eylemleri içeren ideolojilere ve hareketlere katıldığından bahsetmektedir.

 Nisan 1989’da İngiltere futbol tarihinin en kara gününü yaşandı. Tarihe “Hillsborough Faciası” olarak geçen olaylarda 97 Liverpool taraftarı ezilerek yaşamını yitirirken 300 taraftar hastaneye kaldırıldı, 766 taraftar ise yaralandı. Hillsborough Faciası’nın ardından savcı Lord Peter Taylor tarafından olaydan bir ay sonra hazırlanan rapor, İngiltere’deki holiganizm sorunu için çok önemliydi. Halk arasında “Taylor Raporu” olarak bilinen raporda holiganizme yol açan unsurlar ve çözüm yolları anlatılıyordu. Peter Taylor; holiganizme sosyal problemler, medya ve kulüp yöneticilerinin yanlış hareketlerinin sebep olduğunu belirtirken şu cümleyi kullandı: “İnsanlara nasıl muamele yaparsanız öyle karşılık görürsünüz. Şayet siz onlara hayvan muamelesi yapıp bir kafese tıkarsanız, hayvanca karşılık görürsünüz. Siz medeni davranırsanız medeni karşılık görürsünüz.”  Ek olarak stadyumlardaki güvenlik eksikliğine dikkat çeken Taylor, bu sorunun giderilmemesi durumunda holiganlığın devam edeceğinin altını çizdi.

Bugün İngiltere aldığı radikal kararlarla Holiganizm ortadan kaldırmıştır. Peki biz bu kültürü yaratıp başka ülkelere örnek olabilecek modeller yaratabilir miyiz?  Hiç şüphe  yok ki bunu yapmak mümkün.

Bu işin başında ne yaparsak yapalım doğru paydaşları bulmak zorundayız ve tabi ki yan paydaşlar ile sorunun çözümü için birlikte yol almak zorudayız. Kimler bu paydaşlar?

Futbol Federasyon

Kulüpler

Hakemler

Yan paydaşlar;

Sosyologlar

Emniyet güçleri

Bilişim teknolojileri

Adli makamlar

Taraftarlar.

Paydaşların ortak bir eylemde bulunmaları kesinlikle şart. Bunun için izlenecek yollar arasında sıklıkla bahsedilen;

-Eğitimler

-Seminerler

-Cezai uygulamalar

-Paso uygulamasının etkisiz kaldığı bunun yerine daha etkin kayıt sisteminin kurulması ,

Özellikle ülkemizde yasal düzenlemeler;

- 1982 Anayasasının 42/3. Maddesinde ise “Devletin, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirler alacağı belirtilmiştir.”

-25.9.1986 tarihli Sportif Karşılaşmalarda ve Özellikle Futbol Maçlarında Seyircilerin Şiddet Gösterilerine ve Taşkınlıklarına Dair Avrupa Sözleşmesi, ülkemizce imzalanmış olup, sözleşmenin onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun 26.8.1990 tarihinde kabul edilmiştir.

- Sporda şiddet ile ilgili ilk yasal düzenleme, 07.5.2004 günü Resmi Gazete ’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5149 sayılı Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun ile yapılmış olup, uygulamada görülen yetersizlikler nedeniyle 14.4.2011 günlü Resmi Gazete ‘de yayımlanan 6222 sayılı “Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun” ile yürürlükten kaldırılmıştır.

-14.4.2011 günü Resmî Gazete ‘de yayımlanan 6222 sayılı “Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun” ise halen yürürlükte bulunmaktadır

Ülkemizde yürürlükte olan yasalar yerinde olup sorunun uygulama sırasında ortaya çıktığı kendini göstermektedir. Bunca uygun yasal düzenleme ve sorunu çözme önerilerine karşın ülkemizde artarak giden bu sorunların çok radikal kararlarla çözülebileceğine inanmaktayım.

Benim konu üzerine şahsi önerilerim ise şunlardır:

1791 yılında Jeremy Bentham Panoptikon hapishane tasarımı gündeme getirmiştir. Şimdi nereden çıktı bu hapishane diyeceksiniz. Merak etmeyin olayı kısaca izah etmeme izin verin.  Bentham’a göre bu yeni hapishane modelinde daire şeklinde bir binanın merkezindeki kulede duran muhafızlar, doğru bir ışıklandırma ve hücrelerdeki mahkumlarda sürekli, gözlendikleri izlenimi yaratabilirdi, üstelik kendileri gözlemlenmeden.

1-Evet birinci önerim bu. Stadyumlar yeniden tasarlanacak. Kapalı ve karşı tribünlerde taraftarları yüzlerinden tanıyan yapay zekâ destekli model kurulacak.

2- Kulüp taraftarları kulüplerine üye yapacaklar. Üyelik kartı ile maçlara girebileceklerdir. Herhangi bir kulübe üye olmayan taraftarlar bunu federasyona kaydedecektir. Buradan kendilerine maça girme izni verilecektir.

3-Herhangi bir kulüp taraftarı olmayan kişi maçı hangi tribünde izleyecek ise ona göre seçimde bulunacaktır.

4- Maç biletleri bilet sahibinin cep telefonuna barkodlu tanımlanacak. Maça bu kişi girebilecektir.

5-Oturulan koltuklar tamamen dijital olacak. Barkod ile oturma yerleri akıllı sistemle donatılacak. Sistem ilgili barkod okuttuğunda koltuklar kişiye tahsis edilmiş olacak. Yani herkes kendine ayrılan yerde oturacak.

6- Bilet almak isteyen herkes yüz taraması işlemi yapacak. Stada girerken bu yüz tanıma sistemiyle maçlara alınacaktır.

7- Bu tedbirlere rağmen suça karışana en az 2 yıl hapis ve 1.000.000 TL para cezası verilecek. Ceza yiyen kişi ömür boyu maçlara giremeyecek.

8-Okullarda şiddetin önlenmesi amaçlı deneysel etkinlikler, sunumlar ve filmler gösterilmeli

9-Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Spor federasyonları ortak çalışma yapmalıdır.

10-Holiganlar hiçbir surette hiçbir maç etkinliğine alınmayacaktır. Bu kişiler ömür boyu cezadan kurtulmak için 2 yıl boyunca için haftada 16 saat kamu hizmetinde çalışmak zorundadır. Bu hizmeti bizzat Spor bakanlığı kontrol etmeli ve verilen hizmeti ölçecek sistem kurulmalı:

 11-Spor mahkemeleri kurulmalıdır. Spor savcılıkları kurulmalıdır.

12-Spor müsabakası yorumu yapan kişilerin, TV’deki yorumları da aynı şekilde ceza kapsamında olmalıdır. Şiddeti, öfkeyi besleyen, büyüten programlar ile yorumcular da suça karıştıklarında ve teşvik ettiklerinde 2 yıl tv programlarından ve halka açık her türlü kanaldan yorum yapmaktan menedilecektir.

Hiç şüphesiz ağır cezalar ve içerikleri daha detaylı bir ekip tarafından dizayn edilmelidir. Sahaya atan da, herhangi bir şekilde saha için güvenliği zarara veren herkes ömür boyu maçlardan men edilmelidir. Herhangi bir şekilde başkası yerine maça giren kişi de, onu içeri almakla görevli kişide bu cezaya dahil olacaktır. Maçın oynanacağı statda alkol muayenesi yapılacak. 20 promil alanlar maça giremiyecektir….

Bu cezalar sonrası asıl yapılacak işlem taraftar gruplarının da eğitim çalışmalarına katılması, bu çalışmaları organize etmesi, destek alması istenmelidir.  Özellikle maç sonu yapılan yorumlar dahi spor savcıları tarafından ayrıca suç kapsamında olup olmadığı değerlendirilmelidir.  İngiltere şiddeti ve holiganizm ancak sert kararlar neticesinde ve devamında tüm paydaşlara verilen sorumluluk ile ortadan kaldırmıştır.

Mehmet AK

VIOLENCE AND PREVENTION OF VIOLENCE IN SPORT

 In Hannah Arendt's On Violence and the Source of Violence, it is clearly stated that violence cannot be eliminated so easily. From the moment a human being is born, he/she gets to know his/her environment, and as he/she gets to know, he/she realises the power of violence. Violence, which is inherent in all of us, today plays an important role in terms of showing how much violence actually works and legitimising it through social platforms and the information it provides, games, the internet, films...etc. through many effective channels.   Those who give the appearance of innocence are the least innocent. Any behaviour that makes violence attractive while explaining its causes and showing its consequences, and that arouses the idea that justice will be established in this way, is the one that causes violence the most and prepares the necessary ground for it.

Eliminating the causes of violence - which has not yielded any positive results so far - or bringing it to a controllable point by taming it - which is partly easier and more effective to do - would be of great benefit to us.

The issue of violence in sports, which constitutes the main subject of our conversation, is one of the agenda issues that we are experiencing especially in our own country. It is stated by members of the press and sports commentators that many problems such as the football federation's lack of solution in the face of events and its inability to be effective in the necessary will to end the chaos have reached an intolerable point.

  These problems are not exclusive to our country. However, there have been countries that have found clear solutions in their own scales in cases of violence in sports. Undoubtedly, in today's conditions, there are many materials and conditions that we can use to solve this problem.  In an article by Supreme Court of Appeals Public Prosecutor İrfan Saz, he stated that "The source of violence in sports is the contradiction of good team and bad result. As the place of team symbols increases in the individual's identity definition, this contradiction will grow. Since the growth of the contradiction will increase the pressure, the individual will turn to appropriate loading sources to solve this contradiction". This view reminded me of Eric Hoffer's book on mass movements, The True Believers. He mentions that those who cannot find the ability to express themselves in society, who see themselves as losers, losers and lost, in crude terms, participate in ideologies and movements involving radical acts of violence.

 In April 1989, England experienced the blackest day in football history. In the events that went down in history as the "Hillsborough Disaster", 97 Liverpool fans were crushed to death, 300 fans were hospitalised and 766 fans were injured. The report prepared by the prosecutor Lord Peter Taylor one month after the Hillsborough Disaster was very important for the problem of hooliganism in England. In the report, popularly known as the "Taylor Report", the factors leading to hooliganism and solutions were explained. Peter Taylor stated that hooliganism was caused by social problems, the media and the wrong actions of club managers, and he used the following sentence: "The way you treat people is the way you will be treated. If you treat them like animals and put them in a cage, you will be treated like animals. If you behave civilised, you will be treated civilised."  Taylor also drew attention to the lack of security in stadiums and emphasised that hooliganism will continue if this problem is not resolved.

Today, England has eliminated hooliganism with radical decisions. So, can we create this culture and create models that can be an example for other countries?  There is no doubt that it is possible.

Whatever we do at the beginning of this work, we have to find the right stakeholders and of course we have to work together with the side stakeholders to solve the problem. Who are these stakeholders?

Football Federation

Clubs

Referees

Ancillary stakeholders;

Sociologists

Police forces

Information Technology

Judicial authorities

Supporters.

It is absolutely essential that stakeholders take joint action. Ways to achieve this are often mentioned;

-Trainings

-Seminars

-Punitive practices

-Passo application is ineffective and instead of this, a more effective registration system should be established,

Especially legal regulations in our country;

- Article 42/3 of the 1982 Constitution states that "The State shall take measures to protect children against all forms of abuse and violence."

-The European Convention on Violent Demonstrations and Outbursts by Spectators at Sporting Events, especially Football Matches, dated 25.9.1986 was signed by our country and the law on the ratification of the convention was adopted on 26.8.1990.

- The first legal regulation on violence in sports was made with the Law No. 5149 on the Prevention of Violence and Irregularity in Sports Competitions, which entered into force after being published in the Official Gazette on 07.5.2004, and was repealed with the "Law on the Prevention of Violence and Irregularity in Sports" No. 6222 published in the Official Gazette dated 14.4.2011 due to inadequacies in practice.

-The "Law on the Prevention of Violence and Irregularity in Sports" numbered 6222 published in the Official Gazette dated 14.4.2011 is still in force

The laws in force in our country are appropriate and it is evident that the problem arises during implementation. Despite all the appropriate legal arrangements and suggestions to solve the problem, I believe that these problems, which are increasing in our country, can be solved with very radical decisions.

My personal suggestions on the subject are as follows:

In 1791, Jeremy Bentham brought the Panopticon prison design to the agenda. Now you will say where did this prison come from? Don't worry, let me explain it briefly.  According to Bentham, in this new prison model, the guards standing in the tower in the centre of a circular building, with the right lighting,>Z could create the impression that the prisoners in the cells were constantly being observed, without being observed themselves.

1-Yes, this is my first suggestion. The stadiums will be redesigned. An artificial intelligence-supported model that recognises fans by their faces will be established in the closed and opposite stands.

2- Clubs will make fans members of their clubs. They will be able to enter the matches with a membership card. Fans who are not a member of any club will register this with the federation. From here, they will be given permission to enter the match.

3- The person who is not a supporter of any club will make a choice according to which tribune he will watch the match.

4- Match tickets will be identified with a barcode on the ticket holder's mobile phone. This person will be able to enter the match.

5- Seats will be completely digital. Barcode seating will be equipped with a smart system. When the system reads the relevant barcode, the seats will be allocated to the person. So everyone will sit in the place allocated to them.

6- Everyone who wants to buy a ticket will make a face scan. When entering the stadium, they will be admitted to the matches with this face recognition system.

7- Despite these measures, those involved in crime will be sentenced to at least 2 years imprisonment and a fine of 1.000.000 TL. The penalised person will not be allowed to enter the matches for life.

8- Experimental activities, presentations and films should be shown in schools to prevent violence

9-The Ministry of Youth and Sports and Sports federations should work together.

10-Hooligans will not be allowed to attend any match events under any circumstances. In order to get rid of the lifetime penalty, these people must work 16 hours a week for 2 years in public service. This service should be personally controlled by the Ministry of Sports and a system should be established to measure the service provided:

 11-Sports courts should be established. Sports prosecution offices should be established.

12-The comments of people commenting on sports competitions on TV should also be penalised. Programmes that nurture and promote violence and anger, and commentators should be banned from TV programmes and all kinds of public channels for 2 years if they are involved in crime and encourage it.

Undoubtedly, heavy penalties and their contents should be designed by a more detailed team. Anyone who throws on the pitch or damages the security of the pitch in any way should be banned from matches for life. Anyone who enters the match on behalf of someone else and the person in charge of letting them in will also be included in this penalty. Alcohol tests will be carried out at the stadium where the match will be played. Those with 20 promil will not be allowed to enter the match....

The main action to be taken after these penalties is that the fan groups should be asked to participate in educational activities, to organise these activities and to receive support.  Even comments made at the end of a match should be evaluated by sports prosecutors to see if they are within the scope of the offence.  Violence and hooliganism in England have been eliminated only as a result of harsh decisions and the responsibility given to all stakeholders.

Mehmet AK